Kuşkuları Yaşam Biçimine Dönüştürmeme

Emin olmadığımız konuda kuşku duymak, olayı veya konuyu sorgulamak (5N1K) ve bunun doğruluğunu araştırmak, doğru bilgiye ulaşmamızı sağlar; bize, bilginin ve emeğin önemini ve değerini öğretir.

Araştırmalarla gerçeğe ve doğruya ulaşınca, birbirimizle daha sağlıklı ilişkiler kurar ve daha doğru adımlar atarız. Bilginin önemine inanmayanlar, tembelliklerinden, saçma sapan düşünce ve inançlarından veya kibirlerinden dolayı araştırma yapmaz, yalan yanlış bilgilerle yetinir, insanları bunlarla yargılarlar. Düşünce ve inançları da bu yalan ve yanlış bilgiler üzerine oturur ve şekillenir.

Bir konuda kuşkularınız varsa, o konuda ya yetersiz/eksik bilgi sahibisiniz, ya da zaaflarınızın esirisiniz demektir. Yapmanız gereken şey, kuşku içinde olduğunuz konuda bir an önce ciddi araştırma yaparak doğru bilgiye ulaşmanız ve netleşmenizdir. Emin olmadığınız konuda alacağınız kararlar ve atacağınız adımlar hem sizi, hem de muhataplarınızı zor durumda bırakır.

İnsanın düşünce ve inançlarını dayandırdığı sağlam temelleri olmalı. Kişinin en sağlam temeli, doğruluğundan emin olduğu ilkeleri ve değerleridir. Sözgelimi, dürüstlüğün, adaletin, yardımlaşmanın, sözümüzde durmanın doğruluğundan kuşku duymayız. Ve yine cana kıymanın, zulmün, yalanın, iftiranın, hırsızlığın, bozgunculuğun kötülüğünden kuşku duymayız. Kişi, doğruluğun iyiliğinden ve yalanın kötülüğünden emin olmalıdır. İnsan, kuşkularını, bu temeller üzerinden gidermelidir. Kuşkularını gidermede ilkeler ve değerler, temel referans olmalı.

Her konuda sürekli kuşku içinde yaşayan insanlara, kim neden güvensin ki? Açıktır ki hiçbir şeyden emin olmayan insan, ilkesizdir; kendisine güvenilecek değerler sisteminden yoksundur.

Kuşku içinde yaşamayı seçen insanın sağlıklı karar vermesi mümkün değildir. Dostunuzla olan bağınız pamuk ipliğiyle olmakla, urgandan bir iple yahut zincirle bağlı olmak aynı olabilir mi?

Daha önce zayıf (yaşaması kuşkulu) olan kökler sağlam zemin bulduğu ve doğru bakımı yapıldığı zaman toprağa kök salar. O kökler üzerine yükselir, ağaç olur ve meyve verir. Ağaç güven verir, meyvesinden yer, gölgesinde oturur, sırtınızı dayarsınız. Bunun için cılız (kuşkulu) köklerinizi güçlendirmeniz gerekir.

Sürekli bildiklerinden ve inandıklarından şüphe eden biri kaygan zeminde yaşar. Emin olmadığımız konularda araştırmalıyız. Araştırmak için sorgulamalıyız, kuşku duymadan sorgulayamayız. Araştırmalar sonucu bazı kuşkular, artık bizim için tartışmasız doğru (hakikat) olur. Araştırmalarımız, eğer iyiniyetli isek bizi emin kılar; hem özgüven sahibi, hem de güvenilir kılar.

Kuşkularını bir yaşam biçimine dönüştüren insanların oyuna gelmesi, salt kişisel çıkarları ekseninde yalpalaması, denize düşmüş tahta misali rüzgarların ve dalganın akışına göre yön değiştirmesi söz konusudur.