Dinin Genel Hükümleri: Ahlaki Erdemler
Dinin Genel Hükümleri: Ahlaki Erdemler
Dinin ana ilkeleri, hukukun evrensel ilkeleri, ahlakın genel ilkeleri değişmez. Sınırlı sayıda da olsa, korunması gereken ana sınırlar vardır. Temel haklar, buna örnektir. Sözgelimi,
♦ Kula kulluk edilmemeli!
♦ Meşru savunma dışında cana kıyılmamalı!
♦ Hayati bir durum olmadıkça çalmamalı!
♦ Kimseye iftira atmamalı! (İnsan onuru çiğnenmemeli)
♦ Kimsenin ırzına dokunmamalı! (Taciz ve tecavüz olmamalı)
♦ Ayrımcılık olmamalı!
♦ Kimse kimseye haksızlık ve zulüm etmemeli!
♦ İsraf etmemeli!
♦ Aklı, iradeyi, yetenekleri ve vicdanı kullanmaya engel her türlü düşünce, kişi veya madde, kontrol altında tutulmalı!
♦ Hak ve adalet herkes için işlemeli!
♦ Barış ve güven ortamı hakim olmalı!
Bu ve benzeri ilkeler ve değerler, yüzyıllar geçse de değişmez, değişmemiştir.
————o—————-
DİNİN GENEL İLKELERİNİN “TEMEL HÜKÜMLER” OLDUĞUNU BİLDİREN AYET: (Al-i İmran, 3/7)
«İlahi kitabın bir kısmı, hüküm bildiren (muhkem) ayetlerdir. Onlar, ilahi kitabın ana ilkeleridir.
AÇIKLAYICI (SANATSAL) İFADELER
Diğerleri ise tamamlayıcı (açıklayıcı) benzetmelerdir (muteşâbihler: teşbih, örnek, tasvir, mecazlar, edebi ifadeler).
KÖTÜ NİYETLİ YAKLAŞIMLAR
Kalplerinde haktan kayma eğilimi (kötü niyetli) olan kişiler, kafaları ve ortamı karıştırmak (fitne) ve keyfi/farklı/olmadık anlamlara (çıkarımlara/ sonuçlara) ulaşmak amacıyla, ondan benzetmelerle ifade edilmiş (teşbih/müteşabih) olanlara uyarlar.» (Al-i İmran, 3/7)
————o—————-
GENEL HÜKÜMLERE ÖRNEKLER:
DİN: TEMEL (âmir/kurucu) İLKELER/HÜKÜMLER
1 – Allah ile beraber başka ilahlar edinmeyin! (özgürlük)
2 – Rabbinizden başkasına (kula) kulluk etmeyin! (özgüven)
3 – Ana babaya iyi, saygılı ve merhametli davranın! (dostluk)
4 – Yakınlara, yoksula ve yol mağduruna hakkını verin. Saçıp savurmayın; cimrilik ve israf etmeyin! (paylaşım ve denge)
5 – Yoksulluk endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin! (çalışma ve güven)
6 – Zinaya yaklaşmayın! (irade kontrolü ve saygınlık)
7 – Cana kıymayın! (hayata ve insana saygı)
8 – Yetim malına yaklaşmayın! (hakka ve emeğe saygı)
9 – Sözünüzde durun! (ahitlere ve akitlere sadakat)
10 – Ölçü ve tartıda hile yapmayın; dürüst olun! (etik ve doğruluk)
11 – Kesin bilmediğinizin ardına düşmeyin! (doğru bilgi ve araştırma)
12 – Böbürlenmeyin, kibirlenmeyin! (tevazu ve nezaket) (İsra, 17/22-39)
————o—————-
ÇOKTANRICI MÜŞRİKLERE
1 – Kafanızdan haramlar uydurarak ayetleri yalanlamayın!
2 – Allah’a şirk koşmayın!
3 – Anne-babaya iyilik edin!
4 – Yoksulluk endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin!
5 – Aleni veya gizlice fuhşa yaklaşmayın!
6 – Cana kıymayın!
7 – Yetimin malına yaklaşmayın!
8 – Ölçü ve tartıyı dosdoğru yapın!
9 – Konuştuğunuz zaman adil olun!
10 – Ahde sadakat gösterin! (En’am, 6/151-153)
————o—————-
KENDİLERİNİ İMTİYAZLI GÖREN İSRAİL HALKINA
1 – Allah’tan başkalarına kulluk etmeyin!
2 – Anne-babaya , akrabaya, yetime ve yoksula iyilik edin!
3 – İnsanlarla güzellik biçimde konuşun!
4 – Namazı kılın, dayanışma içinde olun!
5 – Zekatı verin, yardımlaşın! (Bakara, 2/83)
————o—————-
AİLE BİRLİĞİ SORUNLARI YAŞAYANLARA
1 – Yalnızca Allah’a kulluk edin!
2 – Anne-babaya , akrabaya, yetime ve yoksula, yakın ve uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolda kalmışa ve anlaşma yaptığınız kişilere iyilik edin! (Nisa, 4/36)
————o—————-
ERDEMLİ İNSANLAR
1 – Allah’a, ahirete, meleklere, Kitaba ve nebilere iman etti!
2 – Kıymetli malvarlığını, akrabaya, yetime, yoksula, yolda kalmışa, isteyene ve borçluya verdi!
3 – Namazı kıldı, dayanışma içinde oldu.
4 – Zekatı verdi, yardımlaştı.
5 – Ahdine sadakat gösterenler
6 – Zorlukta ve darlıkta sabır gösterenler (Bakara, 2/177)
————o—————-
AHLAKİ ERDEMLER
“Allah; hak ve adalet üzere dürüst olmayı; iyiliği ve iyileştirmeyi; yakın çevreye cömert davranmayı emreder. Her türlü aşırılığı ve hayâsızlığı (ölçüsüzlüğü); genel ahlaka aykırı olanı (hukuksuzluğu); hırs ve ihtirası (taşkınlığı, kıskançlığı, tacizi, tecavüzü ve zorbalığı) yasaklar. O, belki ders alırsınız diye size hayati öğüt veriyor.” (Nahl, 16/90)
————o—————-
DİN: ANA İLKELER/TEMEL HÜKÜMLER/10 EMİR
1 – HİÇBİR ŞEYİ VE HİÇ KİMSEYİ PUTLAŞTIRMAYIN: Kula kulluk etmeyin. Abartılı övgülerden uzak durun. Güç ve kişi merkezli değil, değer merkezli yaşayın.
2 – DİN ADINA SONRADAN ÜRETİLEN UYDURMA VE SAÇMALIKLARA İNANMAYIN: Temel hakları ve özgürlükleri haksız yere kısıtlamayın ve çiğnemeyin.
3 – YALAN SÖYLEMEYİN, İFTİRA ATMAYIN: Dürüst ve hakkaniyetten yana olun.
4 – ZULÜMDEN, ZORBALIKTAN UZAK DURUN: Şiddetten uzak durun; dost olun.
5 – CANA KIYMAYIN: Öldürmeyin ve yaralamayın. Yaşatın; can verin, kan verin.
6 – BOZGUNCULUK YAPMAYIN: Kibirli ve riyakâr davranmayın. Bencillik ve cimrilik yapmayın. Barıştan ve düzeltmeden yana olun.
7 – ÇALMAYIN VE İSRAF ETMEYİN: Emeğe saygısızlık etmeyin; çalışın ve üretin.
8 – HAKSIZLIK YAPMAYIN: Yakınlarınızı, yoksulları ve yetimleri gözetin. Hak ve adaleti ayakta tutun.
9 – İNSAN ONURUNU ÇİĞNEMEYİN: Cinsel kimliğinizi baskı ve ayartma aracı olarak kullanmayın; onurlu, ölçülü ve dengeli yaşayın.
10 – AKLINIZI, İRADENİZİ VE VİCDANINIZI KULLANIN: Bunların kullanımını engelleyecek unsurlardan uzak durun. Varlıkları (doğayı), ilahi kitabı ve insanı doğru tanıyın. Bilgiye ve emeğe değer verin.
————o—————-
İlahi kitap bize,
1) Aklımızı kullanmayı,
2) Muhataplarımızın akıllarının düzeyine göre konuşmayı,
3) Barıştan yana olmayı, anlamsız gerginliklere girerek kin tohumları ekmemeyi,
4) Zalimlere ve fanatik hak karşıtlarına karşı dikkatli olmayı,
5) Güzel ve doğru bir üslup kullanmayı önerir ve öğütler.
Çünkü muhataplarımız insandır ve bugün hak hukuk tanımayanların, yarın hak ve hukuktan yana olması olasıdır ve mümkündür.
(Bkz. Yunus, 10/100; Enfal, 8/21-22; A’la, 87/9; Fussilet, 41/34; A’raf, 7/199-202; İsra, 17/53; Nisa, 4/71,101; Maide, 5/92; Nahl, 16/125; Mü’min, 40/28; Mümtahine, 60/7)
————o—————-
GEL, GEL, NE OLURSAN OL YİNE GEL!
Bana değil, kendine gel!
Özüne dön!
Hakka ve adalete yönel!
Yeter ki
…
GEL, GEL, NE OLURSAN OL YİNE GEL!
Yeter ki
♪ Hiç kimseyi ve hiçbir şeyi putlaştırma, kula kulluk etme!
♪ Tanrı’ya ‘kul’, ‘kul’a ‘tanrı’ muamelesi yapma!
♪ Allah’ın imtiyazlı bir sınıfa izin vereceğine itibar etme!
♪ Kafadan din (haramlar) uydurma, uydurmalara inanma!
♪ Kutsalı istismar ederek dinden menfaat temin etme!
♪ Yaratanın fiziko-sosyo yasalarının çelişeceğini iddia etme!
♪ Temel hakları çiğneme, zulme rıza gösterme!
♪ Aklını, iradeni ve vicdanını devre dışı bırakma!
♪ Rasyonel ahlakı, hak ve adaleti merkeze al!
♪ Kibirli ve ikiyüzlü değil, akıllı ve sorumlu davran!
♪ Kiminle olursan ol, insanlığa düşman olanlarla dost olma!
♪ Yaptığın her işin sorumluluğunu alarak davran!
♪ Ne yersen ye, kul hakkı yeme!
